3 Hoe kunnen de echtgenoten hun goederenstelsel regelen?
3.1. Van welke bepalingen kunnen de echtgenoten afwijken door een contract te makenen en welke niet? Voor welk huwelijksvermogenstelsel kunnen zij kiezen?
De echtgenoten hebben de mogelijkheid om via een huwelijkscontract een huwelijksvermogensstelsel te kiezen. Als alternatieve vormen van huwelijksvermogensstelsel voorziet het Belgisch recht in de scheiding van goederen (al dan niet met een verrekenbeding) en de algehele gemeenschap van goederen. De echtgenoten beschikken daarnaast over de mogelijkheid om hun huwelijksstelsel naar goeddunken te regelen voor zover zij niets bedingen dat strijdig is met de openbare orde of de goede zeden, of met het primair stelsel (art. 1387 BW).
Het stelsel van de scheiding van goederen (artt. 1466 - 1469 BW) kent slechts twee vermogens: het vermogen van de ene echtgenoot en het vermogen van de andere echtgenoot. Het inkomen van elk van de echtgenoten blijft gescheiden wat wil zeggen dat ze elk vrij over hun inkomsten kunnen beschikken. Dit wil echter niet zeggen dat echtgenoten die voor scheiding van goederen kozen niets gezamenlijk kunnen bezitten. De goederen waarover ze samen beschikken zijn echter niet gemeenschappelijk maar veeleer "onverdeeld". Dit betekent dat de regels van het gemeen recht inzake mede-eigendom van toepassing zijn (art. 577-2 BW). Het specifiek statuut van de gezinswoning wordt ook in dit stelsel erkend. De echtgenoten kunnen een zuivere scheiding van goederen aangaan, maar kunnen aan de scheiding van goederen ook bedingen toevoegen die deze “corrigeren” en die een zekere solidariteit inbouwen. Bovendien moeten de echtgenoten uitdrukkelijk uitspraak doen over de mogelijkheid of niet tot een rechterlijke billijkheidscorrectie in geval van echtscheiding wegens onherstelbare ontwrichting.
In het stelsel van de algehele gemeenschap (art. 1453 BW) is er bijna alleen een gemeenschappelijk vermogen. Ongeacht de wijze waarop de goederen werden verkregen, zullen ze steeds toebehoren aan beide echtgenoten.
3.2. Wat zijn de formele vereisten en met wie moet ik contact opnemen?
Het huwelijkscontract is een plechtig contract. Huwelijksovereenkomsten opgemaakt vóór de voltrekking van het huwelijk en wijzigingen (wijziging van het huwelijksvermogensstelsel of wijziging naar een ander stelsel) van het bedongen of wettelijk huwelijksvermogensstelsel dienen te worden vastgesteld bij notariële akte (art. 1392 BW).
3.3. Wanneer kan het contract worden gesloten en wanneer treedt het in werking?
Een huwelijkscontract gesloten vóór de voltrekking van het huwelijk wordt van kracht vanaf de voltrekking van het huwelijk (art. 1391 BW). De echtgenoten die geen huwelijkscontract gesloten hebben, worden vanaf de dag van hun burgerlijk huwelijk onderworpen aan het wettelijk stelsel, een stelsel van gemeenschap van aanwinsten verkregen na het huwelijk. De echtgenoten kunnen tijdens het huwelijk mits onderling akkoord van huwelijksvermogensstelsel veranderen of hun huwelijksvermogensstelsel wijzigen bij authentieke akte. Zie 2.1 en 3.4.
3.4. Kan een bestaand contract gewijzigd worden door de echtgenoten? Zo ja, onder welke voorwaarden?
De echtgenoten kunnen mits onderling akkoord hun huwelijksvermogensstelsel tijdens het huwelijk wijzigen. De wijziging mag niet strijdig zijn met dwingende wettelijke voorschriften en mag geen afbreuk doen aan de belangen van het gezin of derden. Indien één van de echtgenoten hierom verzoekt, wordt de akte houdende wijziging van het huwelijksvermogensstelsel voorafgegaan door een notariële boedelbeschrijving van alle roerende en onroerende goederen en van de schulden van de echtgenoten. Een notariële boedelbeschrijving is vereist indien de wijziging van het huwelijksvermogensstelsel de vereffening van het vorige stelsel tot gevolg heeft (art. 1394 BW).
