5 Ποιες είναι οι συνέπειες ενός διαζυγίου/χωρισμού;
Το διαζύγιο ή ο χωρισμός συνεπάγονται τη λύση του καθεστώτος κοινοκτημοσύνης αποκτημάτων. Το αποτέλεσμα είναι η λύση και η ρευστοποίηση της κοινής περιουσίας (άρθρο 1392 ΑΚ). Με το διαζύγιο λύεται επίσης ο γάμος.
5.1. Με ποιον τρόπο διαχωρίζεται η περιουσία (εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα);
Η περιουσία διανέμεται ως εξής. Αρχικά συντάσσεται απογραφή (άρθρο 1396 ΑΚ) τόσο των περιουσιακών στοιχείων (άρθρο 1397 ΑΚ) όσο και των υποχρεώσεων ( άρθρο 1398 ΑΚ). Μόλις ολοκληρωθεί η απογραφή, εξοφλούνται αρχικά οι κοινές υποχρεώσεις, σε μετρητά ή με πόρους της κοινής περιουσίας ( άρθρο 1399-1400 ΑΚ). Οι πιστωτές διατηρούν τα δικαιώματά τους έως την πλήρη εξόφληση (άρθρο 1401 ΑΚ). Μετά την εξόφληση των πιστωτών, καταβάλλονται οι αποζημιώσεις και οι οφειλόμενες επιστροφές σε κάθε σύζυγο ( άρθρο 1403 ΑΚ), και το υπόλοιπο της περιουσίας διανέμεται σε ίσα μέρη στους συζύγους ή τους κληρονόμους τους (άρθρο 1404 ΑΚ).
Εξαιρούνται τα προσωπικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία δεν δύνανται να διανεμηθούν καθώς ανήκουν στους ιδιοκτήτες τους. Αναφέρονται στο άρθρο 1346 ΑΚ.
Η οικογενειακή οικία, παρόλο που εξαιρείται από τη διανομή των περιουσιακών στοιχείων εάν ανήκει στον έναν σύζυγο, ενδέχεται να επιδικαστεί από το δικαστήριο στον άλλο σύζυγο, εάν αυτός εξαρτάται από τη συνεχή χρήση της οικίας για την εξασφάλιση των ζωτικών αναγκών του ή εάν ένα κοινό τέκνο έχει σημαντική ανάγκη για τη συνεχή χρήση της (άρθρο 96 ΑΚ).
5.2. Ποιος είναι υπεύθυνος για τα υπάρχοντα χρέη μετά το διαζύγιο/χωρισμό;
Μόλις συνταχθεί η απογραφή, εξοφλούνται αρχικά οι κοινές υποχρεώσεις, σε μετρητά ή με πόρους της κοινής περιουσίας ( άρθρα 1399-1400 ΑΚ). Οι πιστωτές διατηρούν τα δικαιώματά τους έως την πλήρη εξόφληση (άρθρο 1401 ΑΚ).
5.3. Πρέπει ο ένας σύζυγος να εγείρει αξίωση για αντισταθμιστική πληρωμή;
Εάν ο χωρισμός ή το διαζύγιο δημιουργήσει δυσμενή οικονομική ανισορροπία στον έναν σύζυγο, ο μειονεκτών σύζυγος δικαιούται αποζημίωση, η οποία μπορεί να έχει τη μορφή προσωρινής ή αορίστου χρόνου διατροφής ή εφάπαξ πληρωμής. Η αποζημίωση μπορεί να συμφωνηθεί από τους συζύγους στο πλαίσιο μιας ρυθμιστικής συμφωνίας η οποία θα εγκριθεί από τον δικαστή ή, ελλείψει τέτοιας συμφωνίας, ενδέχεται να καθοριστεί από τον δικαστή, ο οποίος θα λάβει υπόψη του συγκεκριμένες συνθήκες (άρθρο 97 ΑΚ). Επίσης, ένας σύζυγος ο οποίος ενήργησε καλή τη πίστει δικαιούται αποζημίωση σε περίπτωση ακύρωσης του γάμου ( άρθρο 98 ΑΚ). Η διατροφή ενδέχεται να τροποποιηθεί σε περίπτωση ουσιαστικής αλλαγής των συνθηκών (άρθρο 100 ΑΚ). Το δικαίωμα διατροφής ενδέχεται επίσης να απολεσθεί υπό ορισμένες συνθήκες (άρθρο 101 ΑΚ).
5.3.1. Σε περίπτωση που ισχύει το καθεστώς κοινοκτημοσύνης εναπομείναντων περιουσιακών στοιχείων:
- Η αξίωση πρέπει να ικανοποιηθεί μέσω πληρωμής ή σε είδος;
- Πώς αξιολογείται η αξίωση;
- Ποιο είναι το ποσό της αντισταθμιστικής πληρωμής;
- Πότε παραγράφεται η αξίωση;
Στην περίπτωση κοινοκτημοσύνης αποκτημάτων, η διευθέτηση μιας αξίωσης αποζημίωσης καθώς και ο υπολογισμός, η πληρωμή και η διάρκειά της διέπονται από τις διατάξεις που περιγράφονται στην ενότητα 5.3.
5.3.2. Σε άλλες περιπτώσεις (όταν δεν ισχύει η κοινοκτημοσύνη των εναπομείναντων περιουσιακών στοιχείων);
Οι ίδιοι κανόνες (στην ενότητα 5.3.) ισχύουν και για τα άλλα συστήματα ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων.