Małżonek pozostający przy życiu jest zawsze uprawniony do dziedziczenia spadku, a w przypadku pozostawienia testamentu przez zmarłego małżonka, do dziedziczenia zachowku; zatem małżonek pozostający przy życiu jest uprawniony do dziedziczenia bez względu na to, czy zmarły pozostawił testament, czy też nie. Udział spadkowy małżonka pozostającego przy życiu ustala się według istnienia innych spadkobierców, na podstawie art. 44 rozporządzenia nr 195, w następujący sposób:

• (i) w przypadku gdy zmarły poza małżonkiem pozostawił jakiekolwiek dzieci lub ich potomków, udział spadkowy małżonka pozostającego przy życiu równa się udziałowi przypadającemu każdemu z dzieci. Jeżeli zatem zmarły pozostawił małżonka i dwoje dzieci, to udział spadkowy małżonka wynosi jedną trzecią spadku. W przypadku gdy jeszcze za życia zmarłego małżonka nastąpiła śmierć jego dziecka, to wówczas dzieci tego zmarłego dziecka (tj. wnuki zmarłego małżonka) są uprawnione do dziedziczenia części, jaka przypadłaby ich rodzicowi, gdyby żył.
• (ii) w przypadku gdy zmarły poza małżonkiem nie pozostawił żadnych dzieci ani ich potomków, ale pozostawił krewnych wstępnych lub ich zstępnych do trzeciego stopnia pokrewieństwa ze zmarłym, małżonek pozostający przy życiu dziedziczy połowę spadku albo zachowek. Przyjmuje się, że wyrażenie „krewni wstępni lub ich zstępni do trzeciego stopnia pokrewieństwa ze zmarłym” odnosi się również krewnych w linii bocznej, gdyż inaczej wzmianka o zstępnych byłaby niecelowa – zstępni w linii prostej są bowiem wyszczególnieni w ppkt (i) powyżej. Jeżeli zatem zmarły pozostawił rodziców, dziadków, rodzeństwo, wujów, ciotki, siostrzeńców/bratanków lub siostrzenice/bratanice, to udział spadkowy małżonka pozostającego przy życia wynosi połowę spadku. Nie jest przy tym istotne, czy zmarły pozostawił jednego czy też kilku wstępnych lub ich zstępnych do trzeciego stopnia pokrewieństwa ze zmarłym; istnienie choćby jednego krewnego z tej grupy wystarczy do ograniczenia udziału spadkowego małżonka pozostającego przy życia do połowy spadku.
• (iii) w przypadku gdy zmarły poza małżonkiem nie pozostawił żadnych dzieci, ich potomków, ani żadnych krewnych wstępnych lub ich zstępnych do trzeciego stopnia pokrewieństwa, ale pozostawił krewnych wstępnych lub ich zstępnych w czwartym stopniu pokrewieństwa ze zmarłym, małżonek pozostający przy życiu dziedziczy trzy czwarte spadku albo zachowek. Jeżeli zatem zmarły pozostawił kuzynów, rodzeństwo dziadków lub wnuki rodzeństwa, to udział spadkowy przypadający małżonkowi przy dziedziczeniu ustawowym wynosi trzy czwarte spadku.
• (iv) w przypadku gdy zmarły poza małżonkiem nie pozostawił żadnych dzieci, ich potomków ani krewnych wstępnych do czwartego stopnia w linii prostej, małżonek pozostający przy życiu dziedziczy całość spadku albo zachowek.

Print this topic

back to top