6 Jakie są skutki śmierci małżonka?

Ochronę praw pozostającego przy życiu małżonka przewidują po części przepisy dotyczące podziału majątku w razie ustania małżeństwa (zgodnie z zasadami określonymi w pkt 2.1 i 5.1), a po części przepisy dotyczące dziedziczenia. Według kodeksu spadkowego (ÄB) 3:1, małżonek pozostający przy życiu dziedziczy w pierwszej kolejności, przed wspólnymi dziećmi i innymi spadkobiercami. W takiej sytuacji w istocie nie następuje podział majątku, skoro pozostający przy życiu małżonek przejmuje całość majątku po zmarłym, na podstawie prawa majątkowego małżeńskiego i prawa spadkowego. Wykonanie praw dzieci do dziedziczenia zostaje wówczas odroczone do chwili śmierci drugiego z małżonków (ÄB 3:2). Jeżeli jednak zmarły małżonek pozostawi dzieci niebędące wspólnymi dziećmi obojga małżonków (dzieci spoza małżeństwa), przeprowadzenie podziału majątku będzie konieczne (w przypadku gdy dzieci spoza małżeństwa zrzekają się swoich praw zgodnie z ÄB 3:1, małżonek pozostający przy życiu dziedziczy również ich część na tych samych warunkach). Prawo dziecka spoza małżeństwa sprowadza się do części ułamkowej ( w języku szwedzkim: laglott). Każde dziecko jest uprawnione do równej części ułamkowej z połowy całego majątku.

Podział majątku jest konieczny również w przypadku gdy zmarły małżonek pozostawi testament, jako że prawa do dziedziczenia pozostającego przy życiu małżonka nie podlegają ochronie przed rozporządzeniami testamentowymi. W myśl ÄB 3:1 ust. 2, istnieje podstawowa ochrona pozostającego przy życiu małżonka w razie istnienia dzieci spoza małżeństwa, innych krewnych lub zapisobiorców uprawnionych do dziedziczenia. Owa podstawowa ochrona polega zagwarantowaniu małżonkowi pozostającemu przy życiu, o ile pozwala na to wielkość majątku, prawa do majątku o takiej wartości, która po dodaniu wartości majątku otrzymanego po podziale wyniesie czterokrotność kwoty bazowej (w 2012 roku czterokrotność kwoty bazowej oszacowano na 176 000 SEK).