3 W jaki sposób małżonkowie mogą ukształtować swój ustrój majątkowy?

3.1. Które przepisy mogą być zmodyfikowane w drodze zawarcia umowy, a które nie podlegają modyfikacjom? Jaki małżeński ustrój majątkowy można wybrać?

Małżeński ustrój wspólności majątkowej, rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków czy rozdzielności majątkowej można zmieniać dowolną ilość razy w trakcie trwania małżeństwa w drodze zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej.

W drodze małżeńskiej umowy majątkowej małżonkowie mogą:

  • rozwiązać ustrój majątkowy wybrany przy zawieraniu małżeństwa;
  • ustanowić inny ustrój majątkowy;
  • zmienić istniejący ustrój majątkowy zgodnie z obowiązującym prawem;
  • określić prawo właściwe mające zastosowanie do zależności majątkowych, jeśli małżonkowie zamieszkują w różnych krajach lub mają różne obywatelstwo.

W przypadku ustroju wspólności majątkowej w małżeńskiej umowie majątkowej można określić poniższe:

  • majątek osobisty małżonków może być uznany za majątek wspólny lub odrębny;
  • prawo rozporządzania wspólnym majątkiem może być powierzone jednemu małżonkowi i może być ograniczone zgodnie z warunkami uzgodnionymi w umowie;
  • można ustalić, że zgoda małżonka nie jest wymagana w przypadku transakcji zawieranych w ramach niezależnej działalności gospodarczej drugiego małżonka.

W przypadku rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków część majątku małżonków, która się zwiększyła w trakcie obowiązywania ustroju (nabyty majątek) jest wyrównywana po rozwiązaniu ustroju. W małżeńskiej umowie majątkowej można uregulować następujące kwestie:

  • brak zastosowania ograniczeń nałożonych przez prawo w stosunku do transakcji dotyczących domu rodzinnego lub lokalu mieszkalnego wykorzystywanego odrębnie przez jednego z małżonków (patrz 2.4.);
  • zakres i sposób obliczenia majątku trwałego w inny sposób niż przewiduje to prawo (patrz 5.3.).

3.2. Jakie są wymagania formalne i z kim się należy skontaktować?

Małżonkowie zawierają małżeńską umowę majątkową osobiście, a umowa musi być sporządzona i poświadczona przez notariusza.

3.3. Kiedy można zawrzeć umowę i kiedy wchodzi ona w życie?

Małżeńską umowę majątkową można zawrzeć przed zawarciem małżeństwa albo w trakcie jego trwania (w drugim przypadku wchodzi ona w życie z dniem zawarcia). W przypadku zawarcia umowy przed ślubem, wchodzi ona w życie z dniem zawarcia związku małżeńskiego.

3.4. Czy małżonkowie mogą zmienić istniejącą umowę? Jeśli tak, na jakich warunkach?

Jak już wspomniano małżeński ustrój majątkowy może być zmieniony dowolną ilość razy w trakcie małżeństwa w drodze zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej.