5 Wat zijn de gevolgen van echtscheiding/scheiding?

5.1. Hoe wordt het vermogen (goederen rechten) verdeeld?

Beide echtgenoten hebben het recht om na beëindiging van (en ook tijdens) het huwelijk verdeling van de goederen te vorderen bij de rechtbank. Verdeling kan ook worden verzocht door de schuldeiser van een echtgenoot omwille van verbintenissen die niet bindend zijn voor de andere echtgenoot. In de aanvangsfase van de verdeling worden de gemeenschappelijke goederen en het aandeel van de echtgenoten hierin bepaald. Bij verdeling van gemeenschappelijke goederen kan het aandeel van de echtgenoten niet worden bepaald voor elk afzonderlijk goed; enkel het aandeel van elke echtgenoot in de totale activa wordt bepaald. De veronderstelling van gelijke gerechtigdheid tot de aandelen in de gemeenschappelijke goederen kan worden aangevochten. Bij dergelijke geschillen houdt de rechtbank rekening met alle omstandigheden van het geval (in het bijzonder het inkomen van de echtgenoten,  (geldelijke) steun die de ene echtgenoot geeft aan de andere, welke echtgenoot de voogdij heeft over de kinderen, de zorg van de echtgenoten voor huis en gezin, de uitgaven van de echtgenoten voor het onderhoud van de gemeenschappelijke goederen en alle overige vormen van bijdrage tot het beheer daarvan, het onderhoud en de toename van de gemeenschappelijke goederen).

Nadat de respectievelijke aandelen van de echtgenoten zijn bepaald, volgt een tweede fase waarin ze tot een overeenkomst kunnen komen over de verdeling van hun goederen. Voor de volledige scheiding van goederen kunnen ze kiezen tussen een fysieke en een burgerlijke scheiding, of een combinatie van de twee. Als ze hierover niet tot overeenstemming kunnen komen, moet de rechtbank eerst in een niet-op tegenspraak berustende burgerrechtelijke procedure een fysieke scheiding uitspreken en hieraan wordt prioriteit gegeven  ten opzichte van een burgerlijke scheiding, waarbij de goederen worden verkocht en de opbrengst wordt verdeeld. In het geval van een fysieke scheiding ontvangt elke echtgenoot binnen de grenzen van zijn/haar aandeel in de gemeenschap de activa waarvoor hij/zij kan aantonen dat hij er een hoger rechtmatig belang bij heeft. Een echtgenoot krijgt de activa die dienen voor zijn/haar beroep of andere activiteiten en die hem/haar in de mogelijkheid stellen om een inkomen te verdienen of die exclusief dienen voor zijn/haar persoonlijk gebruik en niet tot zijn/haar eigen goederen behoren.

5.2. Wie is aansprakelijk voor de bestaande schulden na echtscheiding/scheiding?

De echtgenoten blijven na echtscheiding hoofdelijk aansprakelijk voor hun gemeenschappelijke schulden totdat de gemeenschap van goederen wordt verdeeld. Op dat ogenblik moet ook bepaald worden wie de schulden betaald. Zo niet, blijven de echtgenoten hoofdelijk aansprakelijk.

5.3. Kan een echtgenoot aanspraak maken op een vergoeding jegens de ander?

Als de waarde van de eigen goederen van een echtgenoot die werden gebruikt om gemeenschapsschulden af te lossen hoger is dan zijn/haar aandeel in deze schulden, kan hij/zij terugbetaling van de andere echtgenoot verzoeken.