8 Τι προβλέπει ο νόμος για τις περιουσιακές σχέσεις καταχωρημένων και μη καταχωρημένων συντρόφων;
Ο νόμος 3719/2008 εισήγαγε την έννοια του «συμφώνου συμβίωσης», το οποίο μπορεί να συναφθεί μόνο μεταξύ ενηλίκων ετερόφυλων προσώπων. Τα άρθρα 1 έως 13 θεσπίζουν τους όρους και τις τυπικές προϋποθέσεις για την κατάρτιση και τη λύση του εν λόγω συμφώνου συμβίωσης, ρυθμίζουν τα ζητήματα σχετικά με τις περιουσιακές σχέσεις των συμβληθέντων, καθώς και ζητήματα διατροφής και γονικής μέριμνας, και προβλέπουν τα κληρονομικά δικαιώματα που απορρέουν από το εν λόγω σύμφωνο. Το σύμφωνο συμβίωσης πρέπει να καταρτίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Το άρθρο 6 του ανωτέρω νόμου ρητά παρέχει τις ακόλουθες επιλογές:
- 1. Εάν οι συμβληθέντες δεν συμπεριλάβουν ειδική ρύθμιση στο σύμφωνο συμβίωσης, εξακολουθούν κατά τη διάρκεια του συμφώνου να υπάγονται στο σύστημα της περιουσιακής αυτοτέλειας τόσο για τα περιουσιακά στοιχεία που απέκτησαν πριν από τη σύναψη του συμφώνου όσο και για εκείνα που θα αποκτηθούν κατά τη διάρκεια του συμφώνου, ή
- 2. οι συμβληθέντες μπορούν να ορίσουν στο σύμφωνο συμβίωσης ότι οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία αποκτηθούν κατά τη διάρκεια του συμφώνου θα ανήκουν και στους δύο σε ίσα μέρη, ή
-
3. οι συμβληθέντες μπορούν να ορίσουν στο σύμφωνο ότι, σε περίπτωση λύσης του συμφώνου, το κάθε μέρος θα έχει αξίωση κατά του άλλου μέρους για ό,τι αυτό απέκτησε κατά τη διάρκεια του συμφώνου, εφόσον αποκτήθηκε και με τη δική του συμβολή. Η αξίωση αυτή δεν γεννάται στο πρόσωπο των κληρονόμων του δικαιούχου, δεν εκχωρείται ούτε κληρονομείται από αυτούς, στρέφεται όμως κατά των κληρονόμων του υποχρέου. Η αξίωση παραγράφεται δύο έτη μετά τη λύση του συμφώνου.
Όσον αφορά τα κληρονομικά δικαιώματος του επιζώντος εταίρου, είτε πρόκειται για διαδοχή εξ αδιαθέτου είτε για διαδοχή βάσει διαθήκης, το άρθρο 11 (το οποίο αποτελεί διάταξη αναγκαστικού δικαίου) ορίζει ότι:
- Με τη λύση του συμφώνου συμβίωσης λόγω θανάτου, αυτός που επιζεί έχει κληρονομικό δικαίωμα εξ αδιαθέτου, το οποίο ανέρχεται στο έκτο της κληρονομίας αν συντρέχει με τέκνα, στο τρίτο αν συντρέχει με κληρονόμους άλλων τάξεων και σε ολόκληρη την κληρονομία αν δεν υπάρχει συγγενής του κληρονομουμένου που να καλείται ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος.
- Ανεξαρτήτως των διατάξεων που συμπεριέλαβε ο θανών στη διαθήκη του, ο επιζών συμβαλλόμενος έχει δικαίωμα νόμιμης μοίρας στην κληρονομιαία περιουσία, το οποίο αντιστοιχεί στο μισό της εξ αδιαθέτου μερίδας του.
- 4. Δεν υφίστανται διατάξεις που να ρυθμίζουν τα περιουσιακά δικαιώματα των μερών μη καταχωρισμένων συμβιώσεων.