2.1. Παρακαλούμε περιγράψτε τις γενικές αρχές: Ποια αγαθά αποτελούν μέρος της κοινοκτημοσύνης περιουσιακών στοιχείων; Ποια αγαθά αποτελούν μέρος των ξεχωριστών περιουσιών των συζύγων;

Υφίστανται δύο συστήματα για τη ρύθμιση των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων:

Το σύστημα της περιουσιακής αυτοτέλειας/συμμετοχής στα αποκτήματα (άρθρα 1397-1402 ΕΑΚ):

Το εν λόγω σύστημα εφαρμόζεται στην περίπτωση που οι σύζυγοι δεν έχουν συνάψει σύμβαση. Το σύστημα της περιουσιακής αυτοτέλειας/συμμετοχής στα αποκτήματα (άρθρο 1397 ΕΑΚ) καθιερώνει έναν κανόνα βάσει του οποίου ο γάμος δεν μεταβάλλει την περιουσιακή αυτοτέλεια των συζύγων. Η περιουσία που διέθεταν οι σύζυγοι πριν από τον γάμο τους και αυτή που αποκτούν μετά την τέλεσή του εξακολουθεί να αποτελεί χωριστή περιουσία τους, έκαστος δε σύζυγος ευθύνεται ατομικά για τις οφειλές του με την χωριστή περιουσία του. Σε περίπτωση λύσης του γάμου, ωστόσο, κάθε σύζυγος έχει δικαίωμα συμμετοχής στην αύξηση της περιουσίας του άλλου συζύγου που επήλθε αφότου τελέσθηκε ο γάμος, εφόσον συνέβαλε στην αύξηση αυτή (βλ. υπό το ερώτημα 5.1.).

Το σύστημα της κοινοκτημοσύνης (άρθρα 1403-1415 ΕΑΚ):

Το σύστημα της κοινοκτημοσύνης, το οποίο είναι ελάχιστα διαδεδομένο, σημαίνει ότι οι σύζυγοι επιλέγουν να εγκαθιδρύσουν ένα σύστημα κοινωνίας κατά ίσα μέρη σε περιουσιακά τους στοιχεία, χωρίς, ωστόσο, δικαίωμα διάθεσης, από τον καθένα τους, του ιδανικού του μεριδίου.

Περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνει το σύστημα της κοινοκτημοσύνης (άρθρο 1405 ΕΑΚ):

Αν στο συμβόλαιο δεν υπάρχει πρόβλεψη για την έκταση της κοινοκτημοσύνης, η κοινοκτημοσύνη περιλαμβάνει όσα περιουσιακά στοιχεία ο καθένας από τους συζύγους αποκτά από αιτία μη χαριστική κατά τη διάρκεια του γάμου, εκτός από τα εισοδήματα της περιουσίας την οποία είχε πριν από το γάμο. Δεν περιλαμβάνονται οπωσδήποτε στην κοινή περιουσία, ακόμη και αν αποκτήθηκαν από μη χαριστική αιτία: 1. τα περιουσιακά στοιχεία του καθενός από τους συζύγους που προορίζονται για αυστηρά προσωπική του χρήση ή για την άσκηση του επαγγέλματός του και τα παραρτήματά τους, 2. οι απαιτήσεις των άρθρων 464 και 465 ΕΑΚ (απαιτήσεις οι οποίες λόγω της φύσης τους συνδέονται τόσο στενά με ορισμένο πρόσωπο ώστε να μην δύνανται να εκχωρηθούν ή να αφαιρεθούν από το εν λόγω πρόσωπο και απαιτήσεις που έχουν συμφωνηθεί ως ανεκχώρητες), και 3. τα δικαιώματα σε προϊόντα της διάνοιας.

2.2. Υπάρχουν νομικές προϋποθέσεις σχετικά με την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων;

Πλην αν αποδεικνύεται διαφορετικά, κάθε περιουσιακό στοιχείο τεκμαίρεται ότι αποτελεί τμήμα της κοινής περιουσίας.

2.3. Οι σύζυγοι πρέπει να προβούν σε απογραφή των περιουσιακών στοιχείων; Εάν ναι, πότε και με ποιον τρόπο;

Οι σύζυγοι δεν υποχρεούνται να συντάξουν απογραφή των περιουσιακών στοιχείων τους.

2.4. Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων; Ποιος έχει δικαίωμα διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων; Μπορεί ένας εκ των συζύγων να διαθέσει/διαχειριστεί την περιουσία μόνος του ή είναι απαραίτητη η συναίνεση του έτερου συζύγου (π.χ. στις περιπτώσεις διάθεσης της οικίας των συζύγων); Ποια είναι η επίδραση ενδεχόμενης απουσίας συναίνεσης στην εγκυρότητα μιας νομικής συναλλαγής και στο αντιτάξιμο κατά τρίτων;

• Στο σύστημα της περιουσιακής αυτοτέλειας/συμμετοχής στα αποκτήματα, κάθε σύζυγος είναι αρμόδιος για τη διαχείριση και τη διάθεση της δικής του περιουσίας. Ωστόσο, ένας από τους συζύγους μπορεί να αναθέσει στον άλλο τη διαχείριση της ατομικής του περιουσίας, χωρίς οποιαδήποτε υποχρέωση λογοδοσίας ή υποχρέωση για απόδοση των εισοδημάτων από τη διαχείριση, εφόσον δεν έχουν συμφωνήσει διαφορετικά. Τα εν λόγω εισοδήματα καταλογίζονται στην υποχρέωση συνεισφοράς για τις ανάγκες της οικογένειας (άρθρο 1399 ΕΑΚ).
• Στο σύστημα της κοινοκτημοσύνης, το ζήτημα του ποιος θα διαχειρίζεται την κοινή περιουσία και του ποιος θα διαθέτει το δικαίωμα διάθεσής της αποτελεί ζήτημα προς ρύθμιση με συμφωνία των συζύγων, ενώ το αυτό ισχύει και ως προς το εάν, στην περίπτωση που θα έχει συμφωνηθεί ότι ο ένας από τους συζύγους θα διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία, θα υφίσταται υποχρέωση λήψης της συναίνεσης του άλλου συζύγου.

2.5. Υπάρχουν δικαιοπραξίες που καταρτίζονται από τον ένα σύζυγο αλλά δεσμεύουν και τον άλλο;

Βάσει αμφότερων των ανωτέρω συστημάτων, οι δικαιοπραξίες στις οποίες προβαίνει ο ένας εκ των συζύγων είναι δεσμευτικές μόνο για τον σύζυγο αυτόν. Ωστόσο, στην περίπτωση του συστήματος της κοινοκτημοσύνης, για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει ο ένας σύζυγος κατά τη διάρκεια του γάμου για τη διαχείριση της κοινής περιουσίας, καθώς και για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει ο ένας σύζυγος για τις ανάγκες τις οικογένειας, ευθύνεται επικουρικά και ο μη οφειλέτης σύζυγος [βλ. υπό το ερώτημα 2.6.β)].

2.6. Ποιος είναι υπεύθυνος για χρέη που συνάφθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου; Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πιστωτές προκειμένου να ικανοποιήσουν τις αξιώσεις τους;

• Στο σύστημα της περιουσιακής αυτοτέλειας/συμμετοχής στα αποκτήματα, μόνος υπεύθυνος για τις υποχρεώσεις που ανέλαβε κατά τη διάρκεια του γάμου είναι ο σύζυγος που τις ανέλαβε. Οι πιστωτές δύνανται να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους μόνο από την ατομική περιουσία του οφειλέτη συζύγου.
• Στο σύστημα της κοινοκτημοσύνης, η ευθύνη για υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου για τη διαχείριση της κοινής περιουσίας και για τις ανάγκες τις οικογένειας βαρύνει τον οφειλέτη τους σύζυγο, ενώ οι πιστωτές μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους από την ατομική περιουσία του οφειλέτη συζύγου και από την κοινή περιουσία (και, εάν η εν λόγω περιουσία δεν είναι επαρκής, από την ατομική περιουσία του μη οφειλέτη συζύγου, έως το μισό της αξίας της απαίτησής τους, άρθρο 1410 ΕΑΚ). Όσον αφορά τα ατομικά χρέη και τις υποχρεώσεις που δεν σχετίζονται με την εξουσία του οφειλέτη συζύγου να διαχειρίζεται την κοινή περιουσία, οι πιστωτές μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους από την ατομική περιουσία του οφειλέτη συζύγου, ενώ μόνο εάν η εν λόγω περιουσία είναι ανεπαρκής, μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους από την κοινή περιουσία, στην περίπτωση δε αυτήν, η κοινή περιουσία είναι υπέγγυα μόνο έως το μισό της αξίας της (άρθρα 1408-1409 ΕΑΚ).

Print this topic

back to top