2.1. Παρακαλούμε περιγράψτε τις γενικές αρχές: Ποια αγαθά αποτελούν μέρος της κοινοκτημοσύνης περιουσιακών στοιχείων; Ποια αγαθά αποτελούν μέρος των ξεχωριστών περιουσιών των συζύγων;

Στην περίπτωση που οι σύζυγοι δεν συνάψουν γαμήλια σύμβαση, το σύστημα που ρυθμίζει τις περιουσιακές σχέσεις μεταξύ τους είναι το νόμιμο σύστημα της κοινοκτημοσύνης. Σύμφωνα με το εν λόγω σύστημα, όλα τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται κατά τη διάρκεια ισχύος του καθεστώτος της κοινοκτημοσύνης από οποιονδήποτε από τους συζύγους συμπεριλαμβάνονται στην κοινή περιουσία τους, όπως ορίζει το άρθρο 339 του Αστικού Κώδικα. Η προσωπική περιουσία εκάστου συζύγου, όπως προβλέπεται από το άρθρο 340 του Αστικού Κώδικα, περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία: τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν από νόμιμη κληρονομία, κληροδοσία ή δωρεά, πλην εάν ο διαθέτης ή ο δωρητής ρητά όρισαν ότι τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα ανήκουν στην κοινή περιουσία· τα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για προσωπική χρήση ορισμένου συζύγου· τα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για το επάγγελμα ορισμένου συζύγου· τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας επί των έργων ορισμένου συζύγου· τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν ως βραβείο ή αμοιβή, τα επιστημονικά ή λογοτεχνικά χειρόγραφα, τα σχέδια και τα καλλιτεχνικά έργα, τα έργα που αποτελούν αποτέλεσμα εφευρετικής δραστηριότητας· οι ασφαλιστικές παροχές και αποζημιώσεις για οποιαδήποτε υλική ή βλάβη που προκλήθηκε σε οποιονδήποτε από τους συζύγους·τα περιουσιακά στοιχεία, το χρηματικό ποσό ή κάθε άλλο αντικείμενο αξίας που αποκτήθηκε σε αντικατάσταση προσωπικών περιουσιακών στοιχείων, τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν σε ανταλλαγή τέτοιων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και οι καρποί προσωπικών περιουσιακών στοιχείων.

2.2. Υπάρχουν νομικές προϋποθέσεις σχετικά με την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων;

Εάν δεν έχει συνταχθεί απογραφή (βλ. υπό το ερώτημα 2.3.), τα κινητά τεκμαίρεται ότι ανήκουν στην κοινή περιουσία, εκτός εάν αποδειχθεί άλλως. Σύμφωνα με το άρθρο 357 παράγραφος 2 του Αστικού Κώδικα, οι συνεισφορές των συζύγων στην απόκτηση των κοινών περιουσιακών στοιχείων και στην εκπλήρωση των κοινών υποχρεώσεων τεκμαίρεται ότι ήταν ίσες, πλην εάν αποδειχθεί άλλως.

2.3. Οι σύζυγοι πρέπει να προβούν σε απογραφή των περιουσιακών στοιχείων; Εάν ναι, πότε και με ποιον τρόπο;

Σύμφωνα με το άρθρο 343 παράγραφος 3 του Αστικού Κώδικα, στο πλαίσιο της εφαρμογής του νόμιμου συστήματος κοινοκτημοσύνης, οι σύζυγοι θα πρέπει να συντάξουν απογραφή των κινητών περιουσιακών στοιχείων που είχαν αποκτήσει πριν από την τέλεση του γάμου, είτε ενώπιον συμβολαιογράφου είτε με ιδιωτικό συμφωνητικό, η δε εν λόγω απογραφή θα πρέπει να συντάσσεται πριν από την τέλεση του γάμου. Παρομοίως, εάν οι σύζυγοι επιλέξουν το σύστημα της περιουσιακής αυτοτέλειας (βλ. υπό το ερώτημα 3.1.), θα πρέπει να καταρτισθεί από συμβολαιογράφο αστικού δικαίου απογραφή των κινητών περιουσιακών στοιχείων που καταλαμβάνονται από τη σύμβαση.

2.4. Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων; Ποιος έχει δικαίωμα διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων; Μπορεί ένας εκ των συζύγων να διαθέσει/διαχειριστεί την περιουσία μόνος του ή είναι απαραίτητη η συναίνεση του έτερου συζύγου (π.χ. στις περιπτώσεις διάθεσης της οικίας των συζύγων); Ποια είναι η επίδραση ενδεχόμενης απουσίας συναίνεσης στην εγκυρότητα μιας νομικής συναλλαγής και στο αντιτάξιμο κατά τρίτων;

Όσον αφορά την κοινή περιουσία, έκαστος σύζυγος δικαιούται να χρησιμοποιεί και να διαχειρίζεται την κοινή περιουσία, και να αγοράζει στοιχεία που θα συμπεριληφθούν στην κοινή περιουσία, ενεργώντας μόνος του και χωρίς την ανάγκη συναίνεσης του άλλου συζύγου (άρθρο 345 του Αστικού Κώδικα). Δικαιοπραξίες με αντικείμενο την εκποίηση ή επιβάρυνση στοιχείων της κοινής περιουσίας δύνανται να συναφθούν μόνο με τη συναίνεση αμφότερων των συζύγων. Ωστόσο, τα κοινά κινητά των οποίων η εκποίηση δεν υπόκειται σε οποιεσδήποτε διαδικασίες δημοσιότητας δύνανται να διατεθούν από οποιονδήποτε από τους συζύγους ενεργώντα και μόνος του (άρθρο 346 του Αστικού Κώδικα). Σε διαφορετική περίπτωση, δικαιοπραξία συναφθείσα χωρίς τη ρητή συναίνεση του άλλου συζύγου δύναται να ακυρωθεί.

Οι δικαιοπραξίες με αντικείμενο την οικογενειακή οικία, η οποία είναι η κοινή οικία των συζύγων, ή άλλως την οικία του συζύγου όπου διαβιούν τέκνα διέπονται από ειδικό καθεστώς. Κανείς σύζυγος δεν δύναται να διαθέσει τα δικαιώματα επί της οικογενειακής οικίας ενεργώντας μόνος του ή να συνάψει δικαιοπραξίες που περιορίζουν τη χρήση της εν λόγω οικίας, ακόμη και εάν είναι ο αποκλειστικός κύριος της οικίας. Ωστόσο, εάν ο άλλος σύζυγος αρνείται τη συναίνεσή του χωρίς νόμιμη αιτία, το αρμόδιο για τις οικογενειακές υποθέσεις και τις υποθέσεις κηδεμονίας δικαστήριο δύναται να παράσχει άδεια για τη σύναψη της δικαιοπραξίας. Ο σύζυγος, που δεν χορήγησε τη συναίνεσή του δύναται να ζητήσει την ακύρωση της δικαιοπραξίας, εάν η οικία είχε καταχωρισθεί στο κτηματολόγιο ως οικογενειακή οικία. Η ακύρωση δύναται να ζητηθεί ακόμη και εάν ο χαρακτήρας της οικίας ως οικογενειακής δεν είχε καταχωρισθεί, ήταν, όμως, γνωστός στον τρίτο αγοραστή από άλλη αιτία. Άλλως, ο μη συναινέσας σύζυγος δύναται να αξιώσει μόνο αποζημίωση (άρθρο 322 του Αστικού Κώδικα).

2.5. Υπάρχουν δικαιοπραξίες που καταρτίζονται από τον ένα σύζυγο αλλά δεσμεύουν και τον άλλο;

Οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνει οποιοσδήποτε από τους συζύγους για την κάλυψη των συνήθων δαπανών του γάμου, και οι δαπάνες που προκύπτουν σε σχέση με τη συντήρηση, διαχείριση και απόκτηση κοινών περιουσιακών στοιχείων αποτελούν κοινές υποχρεώσεις των συζύγων, ακόμη και εάν συμβαλλόμενος για την ανάληψη των εν λόγω υποχρεώσεων ήταν μόνο ο ένας από τους συζύγους, οι δε σύζυγοι ευθύνονται για τις εν λόγω υποχρεώσεις με την κοινή περιουσία τους (άρθρο 351 του Αστικού Κώδικα).

2.6. Ποιος είναι υπεύθυνος για χρέη που συνάφθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου; Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πιστωτές προκειμένου να ικανοποιήσουν τις αξιώσεις τους;

Οι σύζυγοι ευθύνονται με την κοινή περιουσία τους για τις κοινές υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 351 του Αστικού Κώδικα. Ωστόσο, εάν η κοινή περιουσία δεν επαρκεί για την κάλυψη των κοινών υποχρεώσεων, οι σύζυγοι ευθύνονται από κοινού με τις προσωπικές περιουσίες τους, ο δε σύζυγος που θα εξοφλήσει την υποχρέωση έχει δικαίωμα αναγωγής κατά του άλλου συζύγου και δικαίωμα επίσχεσης έως ότου αποζημιωθεί (άρθρο 352 του Αστικού Κώδικα).

Print this topic

back to top