2.1. Παρακαλούμε περιγράψτε τις γενικές αρχές: Ποια αγαθά αποτελούν μέρος της κοινοκτημοσύνης περιουσιακών στοιχείων; Ποια αγαθά αποτελούν μέρος των ξεχωριστών περιουσιών των συζύγων;

Αγγλία/Ουαλία

Στην Αγγλία και την Ουαλία δεν υφίσταται κάποιο καθεαυτό σύστημα ρύθμισης των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων, δεν δημιουργείται κοινοκτημοσύνη και, συνεπώς, ο γάμος δεν παράγει καταρχήν περιουσιακά αποτελέσματα. Ωστόσο, στην περίπτωση διαζυγίου, τα δικαστήρια διαθέτουν ιδιαίτερα ευρεία διακριτική ευχέρεια να εκδίδουν ένα ευρύ φάσμα διαταγών [η επονομαζόμενη «παρεπόμενη προστασία» (ancillary relief)] (βλ. απάντηση στο ερώτημα 5.1.).

Σκωτία

Η Σκωτία διαθέτει ένα σύστημα ελεγχόμενης περιουσιακής αυτοτέλειας. Ο γενικός κανόνας είναι ότι ο γάμος δεν επιδρά στα δικαιώματα κυριότητας επί περιουσιακών στοιχείων [άρθρο 24 του νόμου περί οικογενειακού δικαίου (Σκωτία) του 1985]. Ωστόσο, ο κανόνας αυτός τελεί υπό σημαντικούς περιορισμούς:

• Ένας σύζυγος διαθέτει εκ του νόμου δικαιώματα διαμονής στη συζυγική οικία, ακόμη και εάν αυτή ανήκει αποκλειστικά στον άλλο σύζυγο.
• Ισχύει η αρχή του δίκαιου καταμερισμού (που συνήθως σημαίνει τον καταμερισμό σε ίσα μέρη) της
• γαμικής περιουσίας στην περίπτωση διαζυγίου.
• Ο επιζών σύζυγος διαθέτει ορισμένα προστατευόμενα δικαιώματα στην περίπτωση θανάτου του άλλου συζύγου και, στην περίπτωση διαδοχής βάσει τελευταίας βούλησης, συχνά λαμβάνει το σύνολο της κληρονομιαίας περιουσίας.

2.2. Υπάρχουν νομικές προϋποθέσεις σχετικά με την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων;

Αγγλία/Ουαλία

Ο γάμος καθαυτός δεν παράγει περιουσιακά αποτελέσματα. Βλ. επίσης υπό το ερώτημα 5.1. παρακάτω.

Σκωτία

Ισχύει το τεκμήριο ότι τα οικιακά αντικείμενα που αποκτήθηκαν ενόψει του γάμου ή κατά τη διάρκεια του γάμου ανήκουν στους συζύγους σε ίσα μέρη, ακόμη και εάν αγοράστηκαν από τον ένα σύζυγο [άρθρο 25 του νόμου περί οικογενειακού δικαίου (Σκωτία) του 1985].

2.3. Οι σύζυγοι πρέπει να προβούν σε απογραφή των περιουσιακών στοιχείων; Εάν ναι, πότε και με ποιον τρόπο;

Αγγλία/Ουαλία

Δεν υφίσταται νόμιμη υποχρέωση προς τούτο. Ωστόσο, καθώς η προέλευση των περιουσιακών στοιχείων κατά τον χρόνο του διαζυγίου μπορεί να έχει αντίκτυπο ως προς τις διαταγές που θα εκδοθούν, η σύνταξη από τους συζύγους μιας τέτοιας απογραφής (και η ενημέρωσή της όταν απαιτείται) είναι σκόπιμη. Βλ. επίσης υπό τα ερωτήματα 3.1. και 3.2. παρακάτω.

Σκωτία

Δεν υφίσταται διάταξη που να καθιστά υποχρεωτική τη σύνταξη απογραφής των περιουσιακών στοιχείων.

2.4. Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων; Ποιος έχει δικαίωμα διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων; Μπορεί ένας εκ των συζύγων να διαθέσει/διαχειριστεί την περιουσία μόνος του ή είναι απαραίτητη η συναίνεση του έτερου συζύγου (π.χ. στις περιπτώσεις διάθεσης της οικίας των συζύγων); Ποια είναι η επίδραση ενδεχόμενης απουσίας συναίνεσης στην εγκυρότητα μιας νομικής συναλλαγής και στο αντιτάξιμο κατά τρίτων;

Αγγλία/Ουαλία

Το άρθρο 37 του νόμου περί του δικαίου της ιδιοκτησίας του 1925 ορίζει ότι «ο σύζυγος και η σύζυγος, για κάθε σκοπό σχετιζόμενο με την απόκτηση οποιωνδήποτε δικαιωμάτων ιδιοκτησίας (…) θα αντιμετωπίζονται ως δύο πρόσωπα», δηλαδή εφαρμόζεται το γενικό δίκαιο περί ιδιοκτησίας. Η νομοθεσία της Αγγλίας και της Ουαλίας δεν παρέχει στον σύζυγο ούτε το δικαίωμα προηγούμενης διαβούλευσης ή αρνησικυρίας αναφορικά με τις δικαιοπραξίες με αντικείμενο την οικογενειακή οικία που ανήκει στον άλλο σύζυγο (βλ. National Provincial Bank Ltd. v. Ainsworth [1965] AC 1175 και Barclays Bank v. O'Brien [1994] 1 AC 1980).

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η νομοθεσία της Αγγλίας και της Ουαλίας διακρίνει μεταξύ της νόμιμης κυριότητας (του φαινόμενου ιδιοκτήτη των δικαιωμάτων κυριότητας) και της κυριότητας επί αντικειμένου του οποίου η νόμιμη κυριότητα ανήκει σε άλλον/κυριότητας δικαιούχου (equitable/beneficial ownership). Με τον τρόπο αυτό, η νομοθεσία για τα καταπιστεύματα επιτρέπει την απόκτηση εμπράγματων δικαιωμάτων δικαιούχου (beneficial interest) ακόμη και εάν ο άλλος σύζυγος είναι ο νόμιμος κύριος. Σε γενικές γραμμές, το δικαίωμα διαχείρισης της περιουσίας ανήκει στο νόμιμο κύριο, εάν όμως ο σύζυγός του (ή άλλο πρόσωπο) διαθέτει εμπράγματο δικαίωμα ως δικαιούχος επί του εκάστοτε περιουσιακού στοιχείου, το γεγονός αυτό ενδέχεται να επιβάλει ορισμένους περιορισμούς.

Σκωτία

Ο κανόνας είναι ότι κάθε σύζυγος διαχειρίζεται την ίδια αυτού περιουσία, αλλά ότι, σύμφωνα με τους συνήθεις κανόνες περί αντιπροσώπευσης, έκαστος μπορεί να εξουσιοδοτήσει τον άλλο να διαχειρίζεται και τη δική του περιουσία. Κάθε σύζυγος δικαιούται να διαθέτει την ίδια αυτού περιουσία. Ωστόσο, το αποτέλεσμα των νόμιμων δικαιωμάτων διαμονής στη συζυγική οικία είναι ότι ο σύζυγος στον οποίο ανήκει η οικία δεν μπορεί να τη διαθέσει χωρίς την συναίνεση του άλλου συζύγου. Ελλείψει τέτοιας συναίνεσης, τα δικαιώματα διαμονής μπορούν να αντιταχθούν στον αγοραστή [νόμος περί των συζυγικών οικιών (προστασία της οικογένειας) (Σκωτία) του1981].

2.5. Υπάρχουν δικαιοπραξίες που καταρτίζονται από τον ένα σύζυγο αλλά δεσμεύουν και τον άλλο;

Αγγλία/Ουαλία

Όχι, εφαρμόζεται η γενική νομοθεσία για τις συμβάσεις κ.λπ.

Σκωτία

Δεν υφίστανται ιδιαίτεροι κανόνες για τους συζύγους. Εφαρμόζονται οι συνήθεις διατάξεις περί αντιπροσώπευσης.

2.6. Ποιος είναι υπεύθυνος για χρέη που συνάφθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου; Ποια περιουσιακά στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πιστωτές προκειμένου να ικανοποιήσουν τις αξιώσεις τους;

Αγγλία/Ουαλία

Καταρχήν, κάθε σύζυγος ευθύνεται για τις ίδιες αυτού υποχρεώσεις, πλην εάν συντρέχουν ιδιαίτερες περιστάσεις (βλ. όμως υπό το ερώτημα 2.4. παραπάνω). Για την ικανοποίηση ορισμένης αξίωσης πιστωτή υπέγγυα είναι μόνο η περιουσία του συζύγου που ανέλαβε τη σχετική υποχρέωση.

Σκωτία

Κάθε σύζυγος ευθύνεται για τις ίδιες αυτού υποχρεώσεις. Οι πιστωτές ορισμένου συζύγου δύνανται να στραφούν μόνο κατά της περιουσίας του εν λόγω συζύγου για την ικανοποίηση των αξιώσεών τους. Ωστόσο, προβλέπεται ιδιαίτερη προστασία για τη συζυγική νομοθεσία στην πτωχευτική νομοθεσία [βλ. άρθρα 40 και 41 του νόμου περί πτώχευσης (Σκωτία) του 1985].

Print this topic

back to top