1 Jakie jest prawo właściwe?

1.1. Jakie prawo ma zastosowanie do majątku par? Jakie kryteria/zasady są stosowane do określenia prawa właściwego? Które międzynarodowe konwencje muszą być przestrzegane w poszczególnych państwach?

Anglia/Walia

Sądy Anglii i Walii właściwe w sprawach o rozwód i jego skutki majątkowe zawsze stosują lex fori (prawo miejsca siedziby sądu). Zob. też pkt 9 poniżej dot. doktryny forum non conveniens.

Szkocja

Jeżeli małżonkowie nie dokonają wyboru prawa właściwego, to prawem właściwym w odniesieniu do nieruchomości jest prawo miejsca położenia rzeczy (lex situs), a prawem właściwym w odniesieniu do rzeczy ruchomych jest prawo miejsca stałego pobytu małżonków. W przypadku gdy małżonkowie posiadają miejsca stałego pobytu w różnych państwach, a dana kwestia związana z prawem do rzeczy ruchomej powstała w Szkocji, to właściwe jest prawo szkockie (lex fori) [art. 39 ustawy o prawie rodzinnym (Szkocja) z 2006 r.].

1.2. Czy małżonkowie mogą wybrać prawo, które ma do nich zastosowanie? Jeśli tak, jakie zasady obowiązują przy takim wyborze (np. prawa, które można wybrać, wymogi formalne, prawo działające wstecz)?

Anglia/Walia

Nie. W niedawnej precedensowej sprawie Radmacher przeciwko Granatino [2010] UKSC 42 potwierdzono, że w każdym przypadku właściwe jest lex fori. W związku z powyższym należy przyjąć, że ważność umowy oraz jej rezultat na gruncie wybranego prawa właściwego stanowią najistotniejsze czynniki brane pod uwagę przy stosowaniu nadrzędnej zasady godziwości (zob. pkt 2.1 i 2.2 poniżej).

Szkocja

Małżonkowie mogą dokonać wyboru prawa właściwego. Nie obowiązują żadne wyłączenia ani uwarunkowania natury formalnej [art. 39 ust. 6 lit. b) ustawy o prawie rodzinnym (Szkocja) z 2006 r.].