2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?

Małżonkowie, którzy nie zawarli małżeńskiej umowy majątkowej, od dnia zawarcia małżeństwa podlegają ustawowemu ustrojowi (rozdzielności) wspólności majątkowej, przy czym obejmuje ona jedynie majątek nabyty po zawarciu małżeństwa. Zgodnie z tym ustrojem majątek małżonków dzieli się na trzy części: osobiste majątki małżonków, łącznie z majątkiem posiadanym przed wstąpieniem w związek małżeński, powiększone o majątek nabyty w drodze dziedziczenia lub darowizny, lub majątek, który zastępuje ten majątek (Art. 1399 - 1404 CC [Code Civil = Kodeks cywilny]). Określony majątek jest odrębny bez względu na czas nabycia: obejmuje to np. wyposażenie dodatkowe posiadanych przez małżonków własności nieruchomych, odzież i przedmioty osobistego użytku, prawo do emerytury itd. (pełna lista, patrz Artykuły 1400 i 1401 CC). Majątek wspólny obejmuje cały dorobek, zarówno dochody z pracy oraz dochody z posiadanego majątku osobistego małżonków, jak również majątek nabyty za wzajemne świadczenia w trakcie trwania małżeństwa (Art. 1405 CC).

2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?

Jeśli nie można wykazać, że dany majątek stanowi własność jednego z małżonków, majątek taki zostanie uznany za majątek wspólny (Art. 1405 CC).

2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?

W ramach małżeńskiej umowy majątkowej można sporządzić wykaz majątku. Wykaz ma zastosowanie w stosunku do małżonków, chyba że pojawi się dowód, że jest inaczej, ale nie można się na niego powoływać w stosunku do osób trzecich.

2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?

Małżonkowie mogą dysponować własnym majątkiem (Art. 1425 CC), z wyjątkiem domu rodzinnego, którego jeden małżonek nie może sprzedać ani obciążyć hipoteką bez zgody drugiego małżonka (Art. 215, para. 1 CC). Wspólnym majątkiem należy rozporządzać z myślą o zaspokojeniu potrzeb rodziny. Zgodnie z ogólnymi zasadami każdy z małżonków może rozporządzać wspólnym majątkiem. Na przykład codzienne czynności (np. związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego czy wychowywaniem dzieci) mogą być wykonywane oddzielnie przez małżonków. W określonych przypadkach możliwe jest wyłączne rozporządzanie majątkiem (np. gdy jeden z małżonków wykonuje wolny zawód - Art. 1417, para. 1 CC). W sprawach większej wagi jak np. zaciągnięcie kredytu hipotecznego, małżonkowie muszą działać wspólnie (Art. 1417, para. 2, Art. 1418 i 1419 CC). W razie braku zgody małżonka, czynność prawna może zostać uznana za nieważną. Jednak prawa osób trzecich są chronione, jeśli drugi małżonek działał w dobrej wierze (Art. 1422 i 1423 CC).

2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?

Jeśli małżonek może rozporządzać samodzielnie wspólnym majątkiem, drugi małżonek winien uszanować takie działania (Art. 1416 CC). Jeśli małżonkowie wspólnie rozporządzają majątkiem, wymagana jest zgoda drugiego małżonka (Art. 1417, para. 2 CC).

2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?

Zobowiązania powstałe przed zawarciem małżeństwa oraz wynikające z odziedziczonego spadku bądź otrzymanej darowizny w trakcie trwania małżeństwa są wyjęte ze wspólności majątkowej (Art. 1406 CC). Ponadto zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków w jego wyłącznym interesie majątkowym są wyjęte ze wspólności (pełna lista, patrz Art. 1407 CC). Wspólne są np. zobowiązania zaciągnięte w celu prowadzenia gospodarstwa domowego i wychowywania dzieci (pełna lista, patrz Art. 1408 CC).

Zgodnie z ogólnymi zasadami małżonek odpowiada za swoje zobowiązania własnym majątkiem osobistym. (Art. 1409 CC). Jeśli zobowiązanie zostało zaciągnięte przez oboje małżonków, roszczenie zaspokojenia może dotyczyć majątku osobistego małżonka, jak i majątku wspólnego małżonków (Art. 1413 CC).

Print this topic

back to top