2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?

Przedmioty majątkowe nabyte przez małżonków po zawarciu małżeństwa należą do ich majątku wspólnego, tak samo jak m.in. dochody i pożytki z majątku osobistego każdego małżonka oraz dochody z pracy lub działalności intelektualnej, uzyskane po zawarciu małżeństwa, Do majątku osobistego każdego małżonka należą:

• przedmioty majątkowe nabyte osobno przez każdego małżonka przed zawarciem małżeństwa;
• przedmioty majątkowe nabyte w drodze dziedziczenia lub darowizny w czasie trwania małżeństwa, chyba że w ostatniej woli spadkodawcy lub w umowie darowizny określono, że dane przedmioty majątkowe mają należeć do majątku wspólnego małżonków;
• rzeczy osobiste małżonka (odzież, przedmioty potrzebne do wykonywania zawodu);
• prawa własności intelektualnej i przemysłowej, z wyjątkiem dochodów pobieranych z tych praw;
• środki pieniężne i rzeczy ruchome potrzebne do wykonywania osobistej działalności zarobkowej przez małżonka, inne niż środki pieniężne i rzeczy ruchome służące do wykonywania wspólnej działalności zarobkowej przez oboje małżonków;
• kwoty odszkodowań i zadośćuczynień otrzymane przez małżonka za doznane szkody niemajątkowe lub uszkodzenia ciała, kwoty otrzymane tytułem pomocy finansowej przeznaczonej na określone cele oraz inne świadczenia powiązane wyłącznie z osobą jednego z małżonków; prawa niezbywalne;
• przedmioty majątkowe nabyte ze środków osobistych lub zysków ze sprzedaży składników majątku osobistego, z wyraźnym zamiarem ich nabycia jako składników majątku osobistego, towarzyszącym małżonkowi w chwili nabycia (art. 3.89 ust. 1 k.c.).

2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?

Wszystkie przedmioty majątkowe uznaje się za składniki wspólnego majątku, chyba że zostanie wykazane, iż stanowią one składniki majątku osobistego jednego z małżonków (art. 3.88 ust. 2 k.c.).

2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?

Małżonkowie nie mają obowiązku sporządzania spisu inwentarza.

2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?

Użytkowanie, zarząd i rozporządzanie składnikami wspólnego majątku odbywa się za zgodą obojga małżonków (art. 3.92 ust. 1 k.c.). Domniemywa się, że małżonek dokonujący transakcji posiada zgodę współmałżonka, z wyjątkiem przypadków gdy na dokonanie transakcji wymagana jest pisemna zgoda współmałżonka (art. 3.92 ust. 3 k.c.). Transakcje polegające na rozporządzeniu nieruchomością wspólną lub prawami z nią związanymi, lub na ich obciążeniu, jak również transakcje polegające na zbyciu wspólnego przedsiębiorstwa, papierów wartościowych lub obciążeniu praw do nich mogą być dokonywane wyłącznie przez obojga małżonków, z wyjątkiem sytuacji, w której jeden z małżonków uzyskał pełnomocnictwo drugiego małżonka do zawarcia takiej transakcji (art. 3.92 ust. 4 k.c.).

W razie dokonania transakcji bez zgody współmałżonka, współmałżonek ten może zatwierdzić transakcję w ciągu miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o transakcji (art. 3.92 ust. 6 k.c.). Ważność transakcji dokonanej bez zgody współmałżonka i nie zatwierdzonej przez niego później, może ten współmałżonek podważyć, wnosząc skargę w terminie roku od dnia, w którym dowiedział się o transakcji. Należy przy tym wykazać, że druga strona transakcji działała w złej wierze (art. 3.96 ust. 1 k.c.). Ważność transakcji, dla których zawarcia wymagana jest pisemna zgoda współmałżonka lub współdziałanie obojga małżonków można podważyć bez względu na to, czy druga strona transakcji działała w dobrej, czy złej wierze, z wyjątkiem przypadków, gdy jeden z małżonków lub oboje małżonkowie dopuścili się oszustwa przy zawieraniu transakcji lub wprowadzili w błąd instytucje prowadzące rejestry publiczne lub inne instytucje, lub urzędników. Wówczas transakcja może zostać uznana za nieważną tylko jeśli druga strona działała w złej wierze (art. 3.96 ust. 2 k.c.).

2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?

Domniemywa się, że małżonek dokonujący transakcji posiada zgodę współmałżonka, z wyjątkiem przypadków gdy na dokonanie transakcji wymagana jest pisemna zgoda współmałżonka (art. 3.92 ust. 3 k.c.).

2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?

Zaspokojeniu z majątku wspólnego małżonków podlegają następujące zobowiązania:

• zobowiązania polegające na obciążeniu przedmiotów majątkowych stanowiących współwłasność, która istniała w chwili nabycia bądź powstała później;
• zobowiązania związane z kosztami zarządu wspólnym majątkiem;
• zobowiązania związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego;
• zobowiązania związane z kosztami prawnymi skargi dotyczącej wspólnego majątku lub interesów rodziny;
• zobowiązania wynikające z transakcji dokonanych przez jednego z małżonków za zgodą współmałżonka, lub później zatwierdzonych przez współmałżonka, jak również zobowiązania wynikające z transakcji, na które wymagana była zgoda współmałżonka, jeżeli takie transakcje były zawierane w interesie rodziny (art. 3.109 ust. 1 k.c.).

Jeżeli wspólny majątek nie wystarcza na zaspokojenie roszczeń wierzycieli, za które małżonkowie odpowiadają solidarnie, to roszczenia zaspokajane są z majątków osobistych małżonków (art. 3.113 k.c.).

Print this topic

back to top