2 Czy istnieje ustawowy małżeński ustrój majątkowy i jeśli tak, na jakich zasadach taki ustrój działa?

2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?

W razie braku umowy majątkowej małżeńskiej między małżonkami powstaje wspólność majątkowa [art. 1316 maltańskiego kodeksu cywilnego (k.c.)]. Wspólność majątkowa obejmuje wszystkie przedmioty majątkowe nabyte przez każdego z małżonków w toku działalności zawodowej, pożytki z majątku każdego z małżonków oraz rzeczy ruchome i nieruchome nabyte przez każdego z małżonków pod tytułem odpłatnym w czasie trwania małżeństwa. Przedmioty majątkowe nabyte przez każdego z małżonków w drodze darowizny lub dziedziczenia zalicza się do majątku osobistego małżonka, który je otrzymał lub odziedziczył.

2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?

Domniemywa się, że całość majątku będącego w posiadaniu obojga lub jednego z małżonków należy do majątku wspólnego, chyba że zostanie udowodnione inaczej (art. 1321 ust. 1k.c.). W sytuacji gdy nie została zawarta umowa majątkowa małżeńska istnieje domniemanie, że całość majątku ruchomego i nieruchomego nabytego pod tytułem odpłatnym przez każdego z małżonków w czasie trwania małżeństwa należy do obojga małżonków po równo.

2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?

Prawo nie przewiduje takiego obowiązku. Niemniej małżonkowie mogą według własnego uznania postanowić w umowie majątkowej małżeńskiej o sporządzeniu spisu inwentarza przedmiotów majątkowych będących własnością każdego z małżonków.

2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?

Czynności zwykłego zarządu wspólnym majątkiem może wykonywać każdy z małżonków. Natomiast czynności wykraczające poza zakres zwykłego zarządu wykonują wspólnie oboje małżonkowie. Ustawa wyszczególnia czynności uznawane za wykraczające poza zakres zwykłego zarządu, do których wykonania wymagana jest zgoda obojga małżonków (art. 1322 k.c.).

Przykładowo zgoda obojga małżonków jest wymagana do rozporządzenia nieruchomością należącą do wspólnego majątku oraz rozporządzenia mieszkaniem małżonków, nawet jeśli stanowi ono własność tylko jednego z małżonków. Jeżeli czynność wymagającą zgody obojga małżonków i polegającą na zbyciu lub ustanowieniu prawa rzeczowego lub osobowego do nieruchomości wykonuje jeden z małżonków bez zgody współmałżonka, to ważność takiej czynności może zostać podważona przez współmałżonka. Jeżeli taka czynność dotyczy rzeczy ruchomej, to może zostać unieważniona tylko wówczas gdy polega ona na przeniesieniu praw do rzeczy ruchomej pod tytułem darmym (art. 1326 k.c.).

2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?

Czynności zwykłego zarządu wspólnym majątkiem może samodzielnie wykonywać jeden z małżonków, lecz wiążą one również drugiego małżonka.

2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?

Oboje małżonkowie są współodpowiedzialni za zobowiązania związane ze wspólnym majątkiem, jak również za zobowiązania zaciągnięte na zaspokojenie potrzeb rodziny, obciążające zarówno majątek wspólny, jak i majątek osobisty małżonków (art. 1327 i art. 1330 k.c.).

Zobowiązania związane z majątkiem osobistym małżonka należą do jego zobowiązań osobistych, podobnie jak zobowiązania zaciągnięte w ramach czynności wykraczających poza zakres zwykłego zarządu wspólnym majątkiem, wykonywanych bez wymaganej zgody współmałżonka. Wierzyciele osobiści mogą żądać zaspokojenia z majątku osobistego małżonka będącego dłużnikiem. Jeżeli majątek osobisty nie wystarczy do zaspokojenia wierzyciela, to wierzyciel może żądać zaspokojenia również z majątku wspólnego, ale wyłącznie do wysokości udziału dłużnika we wspólnym majątku (art. 1329 k.c.).