2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?

Ustawowym małżeńskim ustrojem majątkowym jest rozdzielność majątkowa z odroczoną wspólnością. Ustrój ten został uregulowany w kodeksie małżeńskim (1987:230) (ÄktB). Każdy z małżonków posiada własny majątek, niezależnie od tego, czy dorobił się go przed zawarciem małżeństwa, czy w czasie jego trwania, i każdy z małżonków jest odpowiedzialny za własne zobowiązania wobec wierzycieli (ÄktB 1:3). Jednocześnie każdemu z małżonków przysługuje prawo do połowy małżeńskiej masy majątkowej netto po ustaniu małżeństwa. Małżeńskie prawa majątkowe nie pokrywają się zatem z prawem własności. Wszystko, co nie stanowi majątku odrębnego, jest majątkiem wspólnym małżonków (ÄktB 7:1). Majątek może być odrębny na skutek umowy majątkowej małżeńskiej, bądź na skutek działania osoby trzeciej, np. zapisu w testamencie (ÄktB 7:2).

2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?

Przedmioty majątkowe małżonków stanowią majątek wspólny, o ile nie ustalono inaczej.

2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?

W przypadku złożenia pozwu o rozwód, w koniecznym zakresie spisuje się aktywa i zobowiązania każdego z małżonków według stanu w chwili złożenia pozwu o rozwód. Jeżeli małżeństwo ustaje na skutek śmierci jednego z małżonków, również dokonuje się spisu przedmiotów majątkowych i zobowiązań. Jeżeli konieczne jest sporządzenie spisu inwentarza, sąd zleca to referendarzowi (ÄktB rozdział 17). Należy zauważyć, że w prawie szwedzkim nie przewiduje się sporządzania spisu majątku małżonków w chwili zawarcia małżeństwa.

2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?

Każdy z małżonków ma prawo swobodnie rozporządzać swoim majątkiem. Niemniej do rozporządzenia wspólnym domem małżonków, przedmiotami urządzenia domowego oraz nieruchomościami w ogóle wymagana jest zgoda drugiego małżonka. Te ograniczenia zostały wyszczególnione w ÄktB 7:5 i w gruncie rzeczy oznaczają, że do obciążenia hipoteką, zastawem, wynajmu lub sprzedaży danego składnika majątku może być wymagana zgoda drugiego małżonka, niezależnie od tego, czy należy on do majątku wspólnego, czy też do majątku odrębnego. Skutki prawne rozporządzenia z naruszeniem ograniczeń zawartych w ÄktB 7:5 zostały określone w ÄktB 7:8-9. W skrócie można stwierdzić, że transakcja dokonana z naruszeniem tych ograniczeń jest nieważna i co do zasady przeniesiona własność wraca do pierwotnego właściciela. Właściciel może jednak wystąpić do sądu powszechnego o udzielenie prawa do rozporządzenia pewnymi składnikami majątku bez zgody drugiego małżonka (ÄktB 7:8). Z kolei po wniesieniu powództwa rozwodowego (w tzw. okresie krytycznym), na każdym z małżonków spoczywa odpowiedzialność za to, jak postępują z aktywami i zobowiązaniami, które zostaną zaliczone do majątku podlegającego podziałowi (ÄktB 9:2-3). Aby chronić prawa jednego z małżonków przy podziale majątku, sąd może na jego wniosek pozbawić drugiego małżonka prawa do korzystania z pewnych składników majątku ( w języku szwedzkim: särskild förvaltning) (ÄktB 9:8), do zakończenia podziału majątku.

2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?

Transakcje dokonywane przez jednego z małżonków nie wiążą drugiego małżonka. Każdy z małżonków posiada własny majątek i odpowiada nim za własne długi. Odpowiedzialność solidarna za długi powstaje wówczas gdy małżonkowie wspólnie zaciągną zobowiązanie.

2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?

Małżonkowie są odpowiedzialni wyłącznie za własne długi, niezależnie od tego, czy są one związane z majątkiem odrębnym, czy majątkiem wspólnym małżonków. Majątek małżonka – zarówno ten wspólny, jak i odrębny – może posłużyć do zaspokojenia długu tego małżonka, lub do zaspokojenia długu obojga małżonków, o ile zaciągnęli zobowiązanie wspólnie, a zatem są odpowiedzialni solidarnie za dług.

Print this topic

back to top